Sensibiliseringscampagne rond bemesting en waterkwaliteit
'Alweer stalen nemen' zal je ongetwijfeld denken. Naast de stalen voor fosfor, de stalen voor GLOBALGAP, de eventuele opvolgstalen voor nitraatresidu, zijn er ook nog de verplichte stalen voor stikstofbemesting in de tuinbouw. Bedenk wel dat die stikstofstalen veruit de belangrijkste zijn om de stikstofvoorraad in je bodem goed te kunnen opvolgen. Bovendien is het stikstofstaal nog steeds het beste instrument dat je in handen hebt om de reststikstof zo laag mogelijk te houden. En hoe minder reststikstof, hoe minder nitraat er naar de MAPmeetpunten stroomt.
Maar wat kunnen die stikstofstalen voor jou concreet betekenen?
Verplicht aantal maar dat is geen maximum …
Komen er groenten van groep I of groep II, sierteeltgewassen of boomkwekerij of aardbeien voor op je bedrijf? Dan moet je een aantal verplichte stikstofstalen laten nemen als je die gewassen wilt bemesten. Per 2ha heb je zo’n staal nodig. Voor meerjarige teelten, situaties die in de boomkwekerij veel voorkomen, geldt er één staal per 6ha. Hoeveel stalen je moet nemen vind je op je Mestbankloket (www.mestbankloket.be ) Klik daar op Staalnames>bodem>verplichte stikstofanalyses met advies.
Heb je al je verplichte stalen genomen?
Dat is goed maar mogelijk kan je ook voor andere teelten of latere plantingen bijkomende analyses gebruiken om zo efficiënt mogelijk te bemesten. Die stalen kan je eventueel zelf nemen. Dat kan de kostprijs serieus drukken. In het verleden werden regelmatig stalen genomen door de groentetelers zelf. Vraag bij je labo na of ze losse analyses aanbieden. Zorg er wel voor dat je die stalen met een gutsboor neemt en tot op de juiste diepte steekt. De meeste gewassen wortelen dieper dan 30 cm dus moet je tot 60 cm nemen.
Leer je grond doorgronden …
Door regelmatig een staal te nemen, leer je je grond kennen als geen ander. Blijkt uit analyses dat je maar weinig moet (bij)bemesten, of heb je een onverwacht hoog nitraatresidu, dan heb je waarschijnlijk een bodem die rijker is dan je denkt. De ervaring zal leren dat niet alle percelen dezelfde karakteristieken hebben. Sommige percelen zullen bv in het voorjaar steeds weinig stikstof bevatten waardoor je misschien beter later op het seizoen je stalen inplant. Alleen door frequent analyses uit te voeren over verschillende jaren krijg je een goed zicht op de dynamiek van je bodem. Die info kan je helpen om gericht stalen te nemen. Heb je die info nog niet over een perceel, neem dan bijkomende analyses.
Kies je moment van staalname …
Als je een staal neemt doe je dat het best op een moment dat de analyse je het meeste info oplevert. Een algemeen tijdstip is er niet maar hangt af van de teelt en het seizoen.
Voor korte teelten (een teeltduur van ongeveer 8 weken maximaal) neem je normaal gezien één staal, zo kort mogelijk vóór het planten en vóór de bemesting. Spreek met je labo af binnen welke termijn je het resultaat van de staalname kan verwachten. Hoe korter vóór de teelt, hoe minder mineralisatie er moet ingeschat worden door de adviseur.
Bij teelten met een langere groeiduur werk je het best met een bijbemesting. Een analyse 6 tot 8 weken na het planten of zaaien is niet overbodig om te weten hoeveel stikstof nog in de bodem aanwezig is. Zo kan je gericht aanvullen naargelang de nood van het gewas. Het tussentijdse staal is daarom belangrijker dan een staal bij de start. Het is beter om de startbemesting wat te beperken en bij te bemesten tijdens de volle groei.
De meeste opname van stikstof bij groenten gebeurt immers in de tweede helft van de teeltperiode. Geef je teveel bij de start, dan kan je niet meer corrigeren. Als er een voorteelt was, hou je het best ook rekening met de stikstof uit de oogstresten. Meestal kan je starten zonder basisbemesting. Laat je staal voor de bijbemesting dan iets sneller nemen. Heb je verschillende plantingen (met meerdere weken verschil) op één perceel staan, laat dan geen mengstaal nemen tussen de eerste en de laatste planting. Het bijhorend advies kan voor de eerste planting te hoog zijn en voor de laatste te laag. In functie van het groeistadium kan er immers al meer of minder stikstof zijn opgenomen. Het resultaat kan je enigszins gebruiken voor de volgende plantingen. Zijn er meerdere maanden tussen, neem dan een nieuw staal.
Ook bij aardbeien zijn er enkele ideale momenten waarop je een stikstofstaal kan laten nemen. Voor aardbeien in volle grond kan er het best een bodemstaal genomen worden op het moment dat de planten actief beginnen te worden (eind maart), vlak voor je de fertigatie start. Op die manier weet je wat er in je bodem aanwezig is en kan er een fertigatieschema voor de teelt opgesteld worden. Belangrijk is om ook de mineralisatie, die plaats zal vinden onder de zwarte plastiek, in rekening te brengen.
Ook bij verlate teelten die in de periode april-juni worden opgeplant, wordt het best 10 dagen na het planten een eerste staal genomen waarop het verdere fertigatieschema kan afgestemd worden. Bij doordragers, aardbeien met een langere teeltperiode, is het nuttig om, na de eerste oogstpiek, de stikstofbemesting af te stemmen op basis van een analyse. We zien in die stalen dat verschillende elementen vaak ver wegzakken en op die wijze kan daarop geanticipeerd worden. Als de aardbeien al in augustus van het voorgaande jaar geplant worden, is het ook nuttig om ongeveer 2 weken na het planten een bodemstaal te laten analyseren. Op basis daarvan kan er dan indien nodig ook in het najaar gericht gefertigeerd worden. Bemest je in september nog bij, dan moet dat ook aan de hand van een verplicht staal.
Delicaat zijn de teelten die in het najaar nog een stikstofbemesting vragen. Sowieso kan je die teelten maar bemesten aan de hand van een analyse. Belangrijk om weten is of je van je perceel nog voldoende mineralisatie kan verwachten. Geef dit ook mee aan de staalnemer zodat er in het advies rekening mee gehouden kan worden.
Wees volledig …
Als de staalnemer langskomt, probeer dan zo volledig mogelijk te zijn qua info. Was er een voorteelt, waren er veel oogstresten, is er een groenbedekker ondergewerkt, was die goed gevormd,… Werd er reeds organisch bemest?
Hoe meer informatie over het perceel wordt doorgegeven, hoe beter het advies kan opgesteld worden.
Meer info?