Met meer dan 270 deelnemers was onze jaarlijkse Studiedag Aardappelen in Salons Mantovani in Oudenaarde weer hét trefpunt voor iedereen die actief is in de aardappelsector. Op dinsdag 28 januari werd teruggeblikt op het uitdagende aardappeljaar 2024, deelden onderzoekers de nieuwste onderzoeksresultaten, kregen de deelnemers praktische tips rond mechanische bewaring van pootgoed en ging ook de nodige aandacht naar de huidige regelgeving (MAP7, reductieplan gewasbescherming en IPM) en de luchtstroom bij ventilatie in een aardappelloods. Het evenement bevestigde wederom zijn onmisbare waarde voor de hele aardappelsector.

De presentaties van deze studiedag zijn te raadplegen via de linken onderaan dit artikel.

Bruno Gobin, directeur Viaverda, verwelkomde de deelnemers en de sprekers. Verleden jaar ontstond Viaverda uit de fusie van PCA (aardappelen), PCG (groenten) en PCS (sierteelt en groenvoorziening). “Deze studiedag is een echte traditie geworden. Deze studiedag begon ooit als jaarvergadering van het PCA in het stadhuis van Oudenaarde, en nu al voor de 28^ste keer hier in Salons Mantovani.”

Bruno Gobin (directeur Viaverda) in gesprek met Tineke Van hooland (schepen van Landbouw, Oudenaarde, Open VLD).

Fusie antwoord op vele uitdagingen

“Met ons onderzoek zoeken we pragmatische oplossingen voor de vele uitdagingen (aardappelen, groenten, sierteelt en groenvoorziening) op het veld en in de serre. Met onze voorlichting dragen we die resultaten graag uit naar de hele sector, niet in het minst in de aardappelsector. In de eerste plaats zijn dat de telers, de toeleveranciers en handel en verwerking, maar ook andere stakeholders kunnen in de toekomst blijven rekenen op onze wetenschappelijke onderbouwing van belangrijke dossiers in onze sector. Inhoudelijk verandert er aan onze professionele werking dus niets. We blijven met onze aardappelwerking inzetten op concrete en haalbare oplossingen voor een duurzame teelt. We doen dit met een enthousiast team van medewerkers en in nauwe samenwerking met Inagro. Deze studiedag is daar een concreet voorbeeld van.”

Ook in de aardappelsector gaat het vandaag hard. “De vraag naar verwerkte aardappelproducten is al een aantal jaren aan het stijgen. Maar na de verstoring door corona is die stijging plots heel snel gegaan. Diverse verwerkers zijn hun capaciteit op korte tijd gaan uitbreiden om te voldoen aan die groeiende vraag. We hebben hier deze voormiddag een spreker van de firma Clarebout die dit ongetwijfeld zal bevestigen.”

Aardappelen zijn booming business en iedereen probeert een graantje mee te pikken. Het areaal is in de EU-4 vorig jaar met ruim 7% gestegen en in België hebben we voor het eerst de kaap van 100.000 ha gerond. “De teelt is - in tegenstelling tot vroeger – rendabel, maar de risico’s zijn veel groter geworden. Dat zal zo meteen blijken uit de terugblik op het seizoen 2024. De klimaatverandering speelt hierin een grote rol, maar ook andere factoren spelen mee. Deze risico’s vormen een uitdaging voor de hele keten. Het is aan de keten om verder met duurzame oplossingen te komen."

Terugblik op een uitdagend aardappelseizoen 2024

Centraal op de studiedag: de aardappel. Maar hoe verliep het teeltseizoen 2024? Ilse Eeckhout, teamleider aardappelen bij Viaverda, ging dieper in op het voorbije seizoen dat bijzonder uitdagend was. “Het voorbije teeltseizoen werd gekenmerkt door een hele reeks uitdagingen (nat voorjaar, ziektedruk, kwaliteit pootgoed...), die de nodige financiële gevaren en risico’s met zich meebrachten." Focus lag onder meer op de risico’s en op de bijhorende kostprijs.

Ilse Eeckhout (teamleider aardappelen, Viaverda).

De visie van Clarebout Potatoes

Daarna gaf Karel Blomme meer duiding over de visie van de grote aardappelverwerker Clarebout Potatoes. Clarebout is ontstaan uit de activiteiten van het oorspronkelijke aardappelbedrijf van de familie Clarebout. Deze onderneming was actief in het sorteren en verhandelen van verse aardappelen. In 1988 werd de hoofdactiviteit van het familiebedrijf gewijzigd naar het verwerken van deze verse aardappelen tot diverse diepgevroren aardappelproducten, zoals frieten die wereldwijd worden verhandeld.

De uitdagingen in de aardappelteelt en verwerking vragen anno 2025 om duurzame en innovatieve oplossingen. Clarebout, met 3 miljoen ton aardappelverwerking per jaar en 4.000 telers, benadrukt dat samenwerking tussen telers, consumenten, overheden en verwerkers cruciaal is.

Karel Blomme (Clarebout Potatoes).

Nieuwe regelgeving: MAP7, reductieplan voor gewasbescherming en IPM

Op deze studiedag Aardappelen ontbreekt nooit een luik over de nieuwe regelgeving. Karolien Cools (Boerenbond) legde haarfijn het nieuwe MAP7 uit, legde de klemtonen van het reductieplan voor gewasbescherming uit en duidde de IPM-regelgeving. De Boerenbond-experte gaf in haar presentatie duidelijk aan waar de aardappeltelers door deze nieuwe regelgeving rekening mee moeten houden.

Karolien Cools (Boerenbond).

Bestrijding van de aardappelziekte

Een laat voorjaar, een natte zomer en matige temperaturen: dat was ook verleden jaar de basis voor een intensief spuitseizoen tegen de aardappelplaag. Stany Vandermoere, onderzoeker aardappelen bij Viaverda, ging in zijn presentatie dieper in op de bestrijding van de aardappelziekte. “In 2024 werd de aardappelteelt geconfronteerd met uitzonderlijk natte weersomstandigheden en een aanhoudend hoge ziektedruk, waardoor de aardappelziekte een uitdaging vormde. Om deze ziekte effectief te bestrijden, staat een beredeneerde en geïntegreerde aanpak centraal.”

De strategie begint met preventieve maatregelen, zoals het opruimen van afvalhopen en opslag, die vaak als vroege infectiebronnen kunnen fungeren. Daarnaast wordt de bescherming van het gewas geoptimaliseerd met een waarschuwingssysteem dat op basis van lokale weersgegevens en ziektecycli perceelspecifiek advies geeft. "Dit systeem stelt telers in staat om op het juiste moment en met de juiste middelen actie te ondernemen, wat zowel overmatig gebruik van fungiciden als onnodige kosten voorkomt. Een goede spuittechniek zorgt ervoor dat de gekozen middelen optimaal werkten.”

Rassenkeuze speelde ook een sleutelrol. “Door gebruik te maken van rassen met genetische resistentie tegen aardappelziekte werd de noodzaak tot gewasbescherming verminderd”, stelt Stany Vandermoere. Deze totaalaanpak, die preventie, precisie en technologie combineert, maakt de aardappelteelt weerbaar tegen zware omstandigheden. Ondanks de grote uitdagingen van 2024 kon de sector met deze strategie de impact van aardappelziekte beheersbaar te houden.

Voor het middagmaal was het tijd voor een vragenronde. De vragen werden beantwoord door het panel van sprekers en experten, die hun presentaties hadden gegeven.

Stany Vandermoere en Emiel Heyman (onderzoekers aardappelen, Viaverda).

De kunst van het scherp doseren

De namiddag werd ingeleid door Mia Demeulemeester, directeur Inagro. Ook zij benadrukte het belang van onderzoek en samenwerking in de hele aardappelsector.

Mia Demeulemeester (directeur, Inagro).

Na de middag ging Lauren Verleysen, onderzoeker aardappelen bij Viaverda, dieper in op de stikstofbemesting in aardappelen. “Alles draait om de kunst van het scherp doseren.” Ze ging dieper in op het fractioneren van de stikstofgift en bood resultaten uit de praktijk. Verder belichtte ze onder meer ook de mineralisatie van bodemorganische stof. En wat is het effect van biostimulanten? Op al deze vragen gaf ze een deskundig en uitgebreid antwoord. Daarbij benadrukte ze het belang van basisbemesting en hoe je bijbemesting het best aanpakt.

Lauren Verleysen (onderzoeker aardappelen, Viaverda).

Rassen- en aaltjesonderzoek

Veerle De Blauwer van Inagro/Viaverda gaf vervolgens de resultaten van het rassen- en aaltjesonderzoek mee. Bieden nieuwe rassen een antwoord op uitdagingen, zoals dalende opbrengsten, een groeiende aaltjesproblematiek, klimaatverandering...? Ze zocht het allemaal tot in detail uit.

Veerle De Blauwer (Inagro/Viaverda).

Mechanische koeling

Het veranderend klimaat, de teelt van (hoeve)pootgoed of de tijdelijke bewaring van pootgoed op het consumptieaardappelbedrijf kunnen redenen zijn om te investeren in mechanische koeling. Zo kunnen risico's worden (beter) worden afgedekt. Arjan van Hassel (Tolsma-Grisnich) gaf uitleg en praktische tips over de meerwaarde van mechanische koeling voor de bewaring van consumptieaardappelen en de (korte) bewaring van pootgoed.

Arjan van Hassel (Tolsma-Grisnich).

In de laatste presentatie deelde Veerle Van Linden (ILVO) de resultaten over een boeiend onderzoek rond slimme aardappelbewaring door een correct gedimensioneerde aardappelbewaarloods. “Door middel van een recent ontwikkeld CFD-model kunnen luchtstromen in de aardappelbewaarloods worden gesimuleerd. Zo wordt de loods bouwtechnisch geoptimaliseerd." Hoe werkt dit model precies? Wat zijn de voordelen van deze aanpak? Op al deze vragen gaf ze een deskundig antwoord.

De boeiende studiedag werd afgesloten met een nieuwe vragenronde en een netwerkmoment. 

Veerle Van Linden (ILVO).

 

Met de Mentimeter legden we ook enkele vragen aan de deelnemers voor. De resultaten vind je hieronder.

 

Meer info

Ilse Eeckhout – 09 381 86 90.

Stany Vandermoere –  09 381 86 92.

Lauren Verleysen -  09 331 60 96.