Op maandag 17 februari verzamelden een vijftigtal geïnteresseerden op de site van Viaverda in Kruisem voor de studiedag ‘Bemesten in najaarsgroenteteelten’. Tijdens deze bijeenkomst werden in de voormiddag de resultaten van de projecten KNS 2.0, N-FIT en MiNiMax gepresenteerd en nieuwe onderzoeksinitiatieven toegelicht. In de namiddag vonden in de loods enkele demonstraties plaats.

De focus lag in eerste instantie op KNS 2.0 (Klimaatadaptatie in najaarsgroenten voor stikstofbemesting), een project gefinancierd door de Vlaamse overheid via het Agentschap Landbouw en Zeevisserij. Viaverda, Inagro en PSKW voerden in 2023 en 2024 proeven uit op zes representatieve praktijkpercelen met prei, bloemkool en knolselder. Hier werd een optimale stikstofbemesting volgens het KNS-model vergeleken met een onbemest object, om zo een beter inzicht te krijgen in de natuurlijke stikstofmineralisatie.

 

Op zes tot acht meetmomenten werden zowel bodem- als gewasanalyses uitgevoerd om de beschikbare stikstofvoorraad en de gewasopname in kaart te brengen. Daarnaast werd de natuurlijke stikstofvrijstelling in een onbeteeld en onbemest object gemonitord. Bij elke bemonstering werd ook het gewicht van het gewas bepaald, waardoor een gedetailleerde groeicurve kon worden opgesteld. Dit onderzoek gaf niet alleen inzicht in het optimale staalnamemoment, maar stelde ook telers in staat om een eventuele bijbemesting nauwkeuriger te timen. Dat resulteert in een betere gewasontwikkeling én een beperkte impact op het milieu.

 

Resultaten N-FIT (N-Fractioneren, Innoveren en Techniek)

Ook de resultaten van N-FIT (N-Fractioneren, Innoveren en Techniek) werden voorgesteld. In dit project hebben Inagro, Viaverda en het Proefstation voor de Groenteteelt (financierder is de Vlaamse overheid, Agentschap Landbouw en Zeevisserij) het toepassen van meststoffen volgens het 4J-principe in prei, bloemkolen en knolselder onderzocht. Focus lag op het inzetten van een juiste techniek en plaatsing van de meststof bij gefractioneerde bemesting.

Prei staat jaarrond op het veld, ook tijdens de winter. In deze wintermaanden kent prei nog stikstofopname. Bij deze teelt is het dus belangrijk een balans te vinden tussen een laag nitraatresidu en toch voldoende stikstof om kwaliteit en opbrengst te garanderen. Een juiste techniek biedt hiertoe mooie kansen.

Vollegrondsbloemkolen worden geteeld van half februari tot eind augustus. De stikstofopname verloopt traag de eerste weken, maar neemt toe vanaf week 4-6 na planten tot de oogst. Dit oogstmoment is afhankelijk van de klimatologische omstandigheden. Bij een langere groei is er nog voldoende stikstof noodzakelijk, terwijl de bodemvoorraad laag genoeg moet zijn in de nitraatresiducampagne. Hierdoor is het een typische groenteteelt met de nodige aandacht om de reststikstof onder controle te houden. Een gefractioneerde bemesting is aanbevolen met een beperkte startgift en gerichte bijbemesting om tekorten aan het einde van het seizoen te voorkomen.

De teeltperiode van knolselder start in april-mei en kan tot laat in het najaar doorlopen met nog een belangrijke stikstofopname in het najaar. De stikstofopname komt pas goed op gang vanaf de knolvorming, waardoor een hoge startbemesting niet nodig is bij knolselder. Fractioneren later in het teeltseizoen is zeker aangeraden.

 

Minimax: maximaal benutten van mineralisatie van stikstof uit organische stof in de bodem

Het project Minimax focust dan weer op het maximaal benutten van mineralisatie van stikstof uit organische stof in de bodem. Partners in dit project zijn Viaverda, BDB en Hooibeekhoeve (financierder Vlaamse overheid, Agentschap Innoveren en Ondernemen, VLAIO LA).

Een onderschatting van de stikstofmineralisatie uit organische stof in de bodem gedurende het teeltseizoen is een van de voornaamste oorzaken voor hoge nitraatresiduen. Een belangrijke vereiste voor het formuleren van een optimale stikstofbemesting is een goede inschatting van de hoeveelheid stikstof die de bodem zal leveren tijdens en na het groeiseizoen.

Opstart van nieuwe projecten

Op deze studiedag werden ook drie nieuwe projecten voorgesteld.

 

1. Fertigatie als duurzame bemestingsstrategie

Door klimaatverandering wordt het alsmaar moeilijker om een stabiele opbrengst en kwaliteit te garanderen, terwijl bij droogte de kans op een hoog nitraatresidu in de bodem vergroot. Druppelirrigatie is een efficiënt systeem om gewassen gericht van water te voorzien en kan optimaal worden gecombineerd met fertigatie, waarbij voedingsstoffen direct beschikbaar zijn voor de planten. Dit maakt het mogelijk om de basisbemesting te verlagen en, volgens het KNS-model, nauwkeurig bij te sturen in de wortelzone volgens de behoefte van de plant.

Partners zijn Viaverda, Proefstation voor de Groenteteelt en Bodemkundige Dienst van België. Financierder: Vlaamse overheid (Agentschap Innoveren en Ondernemen, VLAIO LA).

 

2. N-adviezen Ontleed

N-adviezen Ontleed onderstreept het belang van duidelijke bemestingsadviezen in de groenteteelt om zowel economisch rendabel te werken als stikstofverliezen te beperken. De projectpartners pleiten al jarenlang voor een betere informatiedoorstroming tussen landbouwers en adviseurs om adviezen optimaal te benutten. Omdat een gebrek aan accurate gegevens een uitdaging vormt, wordt een brede bevraging onder groentetelers uitgevoerd om knelpunten in kaart te brengen.

Partners zijn Viaverda, Proefstation voor de Groenteteelt, Inagro en BDB. Financierder: demo Landbouw en Visserij

 

3. BeterBodemBeheer

BeterBodemBeheer benadrukt het belang van goed bodembeheer en de impact ervan op stikstofmineralisatie, met als doel telers te helpen een gezonde bodem te behouden en nutriëntenverliezen te minimaliseren. Het project biedt zowel korte-termijnoplossingen voor percelen met een lage bodemvruchtbaarheid als inzichten in de langetermijneffecten, zoals hogere opbrengsten, verbeterde nutriëntenopname en een hogere weerbaarheid bij extreme weersomstandigheden. De focus ligt daarbij op bodemstructuur, de dynamiek van organische stof en de zuurtegraad van de bodem.

Partners zijn Inagro, Proefstation voor de Groenteteelt en PSKW. Financierder: demo Landbouw en Visserij

 

Demo's in de loods

Na het theoretisch gedeelte in de voormiddag trokken de deelnemers aan deze studiedag naar de loods voor een overzicht van de verschillende bemestingssoorten in knolselder, bloemkool en prei en een demo van een machine voor vloeibaar bemesten in de rij. De studiedag werd afgerond met een netwerkmoment.

 

 

Meer info

Jonas Bodyn

Jeroen De Waele

Anne Waverijn