De klimaatverandering heeft een effect op de mineralisatiesnelheid
Bijbemesting op basis van stikstofstaalname en bemestingsadvies is goed ingeburgerd bij de groentetelers, aangezien het voor de groenteteelten van groep I en II in de meeste gebiedstypes een verplichting is. Toch wordt vastgesteld dat de tijdstippen voor de staalname voor eventuele bijbemesting weinig gekend zijn en dat staalnemers dikwijls kiezen voor de gemakkelijkste weg en heel wat stalen samennemen op de bedrijven in plaats van te kiezen voor het optimale moment van staalname voor elke teelt en/of stadium van de teelt en dit mede afhankelijk van de weersomstandigheden.
De klimaatverandering met hogere temperatuur en langere perioden van droogte of neerslag heeft een effect op de mineralisatiesnelheid. Dit is een onderschat probleem en een onderschatting van de stikstof vrijgesteld door mineralisatie leert dat de hoeveelheid reststikstof daardoor stevig kan oplopen.
Met dit project willen wij de telers een duidelijk en up-to-date beeld geven van de evolutie van mineralisatie en opname van stikstof in de najaarsgroenteteelten prei, bloemkool en knolselder. Dit door het opzetten van demo’s op verschillende praktijkpercelen waarin grondanalyses, gewasanalyses en groei-opvolging drie- à vierwekelijks gebeurt en gecommuniceerd wordt.
Concreet zullen Inagro, Viaverda en PSKW gedurende 2023 en 2024 op 6 representatieve praktijkpercelen prei, bloemkool en knolselder demo’s opzetten waarin een optimale bemesting met KNS vergeleken wordt met een onbemest object zodat de mineralisatie juist wordt ingeschat. Op een zes- tot achttal tijdstippen worden in alle objecten zowel bodem- als gewasanalyses uitgevoerd om de bodemvoorraad stikstof en de gewasopname te kennen. Ook de natuurlijke vrijstelling van stikstof door mineralisatie wordt gevolgd in een onbeteeld en onbemest object. Het gewicht van het gewas wordt bij elke bemonstering bepaald zodat een duidelijk beeld verkregen wordt van de groeicurve. Hierdoor zal het optimale tijdstip voor staalname duidelijk worden. De eventuele bijbemesting kan hierdoor op het optimale tijdstip gezet worden wat beter is voor de ontwikkeling van het gewas en voor het milieu. De resultaten en bijhorend advies worden zo breed als mogelijk gecommuniceerd naar de ganse openluchtgroentesector zodat telers een goed beeld hebben van het stikstofverloop, zowel de mineralisatie, de opname als de beschikbaarheid van stikstof zodat de sector meer bewust wordt van het belang van het optimaal staalnametijdstip en de mogelijke mineralisatie. De communicatie met de groentetelers zal gebeuren via de communicatiekanalen van de telersverenigingen REO en Belorta (o.a. Care4Growing), Ingro, Vegras, Greendiamond maar ook via verschillende websites zoals www.groentenadvies.be (een website ontwikkeld uit een vorig demo-project), de websites van de praktijkcentra en via de communicatiekanalen van de Boerenbond. De communicatie zal vooral schriftelijk gebeuren. Jaarlijks zal een artikel in de Vlaamse vakpers gepubliceerd worden met de resultaten en het besluit van dit demoproject. Naast de tussentijdse communicatie wordt er als afsluiter van het project een studiedag georganiseerd waar de resultaten uitvoerig besproken worden samen met resultaten uit andere bemestingsprojecten.
Dit demoproject zal ook een naslagwerk opleveren dat gebruikt kan worden om het bestaande KNS te optimaliseren en aan te passen aan de klimaatsverandering met een langere groei in het najaar/vroege winter. De bekomen resultaten zullen niet verloren gaan en kunnen ook opgenomen worden in een bredere context waarin extra van dit soort proeven worden opgezet als onderbouwing voor aanbevelingen.
Door de stikstofinhoud van het gewas te meten en de teelt in het najaar op te volgen krijgt niet alleen de teler meer inzicht in hoeveel N nog nodig is, indien zou blijken dat door de klimaatwijziging er een substantiële opname is in de herfst wil dit project ook beleidsaanbevelingen richting bemestingsmogelijkheden in het najaar in het kader van de nitraatresidudrempelwaarden.