Stikstofemissies vormen een wereldwijd milieuprobleem met ernstige gevolgen voor ecosystemen, lucht- en waterkwaliteit. In de atmosfeer vormen stikstofoxiden een belangrijke bron van luchtverontreiniging. Ze leiden tot de vorming van smog en zure regen, en spelen een rol bij het ontstaan van fijnstof. Dit leidt tot schadelijke effecten op de gezondheid van mens en dier en draagt bij tot de klimaatverandering. Stikstofemissies kunnen ook de bodemkwaliteit aantasten. Ze verstoren de balans van voedingsstoffen, leiden tot verzuring en verminderen de biodiversiteit. Bovendien leiden hoge concentraties stikstof ook tot uitspoeling van nitraten, waardoor het water verontreinigd raakt. Eutrofiëring is schadelijk voor het aquatische ecosysteem. Ook kan het drinkwater vervuild raken met stikstofverbindingen, wat gevolgen heeft voor de menselijke gezondheid.
Binnen de landbouw is er bijzonder veel aandacht voor de reductie van stikstofverliezen. Meer dan 20.000 Vlaamse land- en tuinbouwbedrijven zetten zich in om binnen de normen van het huidige mestbeleid kwaliteitsvolle plantaardige producten te produceren. Toch blijft de verdere reductie van emissies een complexe uitdaging omdat er meerdere factoren een rol spelen (weersomstandigheden, rendabiliteit...). De Vlaamse teler heeft nood aan meer onderbouwde kennis die kan leiden tot haalbare, praktijkklare oplossingen.
Onderzoek en innovatie zijn essentieel om nieuwe inzichten te verwerven, duurzame technologieën te ontwikkelen, bemestingspraktijken te verbeteren en alternatieve, praktijkklare oplossingen naar voor te schuiven. Door wetenschappelijke kennis en goede, haalbare landbouwpraktijken samen te brengen kan het beleid steunen op een geïntegreerde aanpak. Het is immers belangrijk om gedragen beleidsinstrumenten te ontwikkelen die boeren aanmoedigen om duurzamere bemestingspraktijken te omarmen.
Algemeen doel
Met voorliggend project willen de Praktijkcentra Plant samenwerken aan oplossingen die zowel ecologisch verantwoord als economisch haalbaar zijn. Het project zal inzetten op onderzoek op praktijkschaal waarmee data gegenereerd worden ter onderbouwing van op het veld toepasbare maatregelen, die - nu en in de toekomst - deel kunnen uitmaken van het beleid. Hiermee worden de hiaten die er momenteel zijn in het bemestingsonderzoek aangepakt en met oog voor de praktijk ingevuld. Het onderzoek zal ook de economische impact van de stikstofmaatregelen in de verschillende teelten op productniveau in kaart brengen. De resultaten zullen teruggekoppeld worden naar het beleid en uitgedragen worden naar de ganse sector.