De voorbije jaren kregen we steeds vaker te maken met extreme klimaatomstandigheden, zoals langdurige droogte en hittegolven tijdens het groeiseizoen, vorstperiodes laat in het voorjaar, hevige regenval,... wat een duidelijke economische impact heeft op de land- en tuinbouw. Tijdens droge en warme periodes neemt de vraag naar water vanuit de land- en tuinbouw toe, maar door de dalende grondwaterstand daalt ook het vochtgehalte in de bodem. Daarenboven worden er tijdens droge periodes door de overheid vaak restricties opgelegd op het watergebruik. Bij neerslagtekorten vertaalt zich dit in verminderde productie, mindere kwaliteit, gaat de oogst gedeeltelijk verloren of resulteert dit in hogere productiekosten ten gevolge van irrigatie en de bestrijding van stress-gerelateerde ziekten en plagen die steeds meer en meer opduiken. Tegelijk is landbouw één van de vele actoren die concurreren om water. Toegang tot voldoende kwalitatief water is immers essentieel in het productieproces, en bedrijven ervaren de watertekorten als een reële bedreiging voor hun economische activiteit.

Teelttechnieken voor een meer klimaatrobuuste land- en tuinbouw

Door een slimme combinatie van teeltkeuze en teelttechnieken wordt de Vlaamse land- en tuinbouw klimaatrobuuster en zijn ze minder gevoelig aan extremen ten gevolge van het snel evoluerend klimaat en blijft de toekomst van de bedrijven gegarandeerd. In eerste instantie kan men zorgen dat er meer water wordt vastgehouden in de bodem. Een goede bodemzorg en vochtvoorziening van de teelten is een deel van de oplossing. In tweede instantie kan men inzetten op teelten of rassen die toleranter zijn voor hitte- en droogtestress of op nieuwe of heroplevende teelten die de klimaatrobuustheid van de sector vergroten. Als derde invalshoek kan men ook zorgen dat het beschikbare water beredeneerd en zo efficiënt mogelijk wordt ingezet. Tot slot vormt ook de monitoring en beheersing van nieuwe opkomende en gewijzigde plagen in verschillende teeltgroepen een deel van de oplossing.

Samenwerking

Alle Vlaamse praktijkcentra Plant werken in dit project samen om de kennisopbouw en -overdracht naar een slimme combinatie van teeltkeuze en teelttechnieken te optimaliseren en zoveel mogelijk land- en tuinbouwers te bereiken. Het project kadert in het Relanceplan ‘Vlaamse Veerkracht’ en de ‘Blue Deal’ en wordt gecoördineerd door het Proefcentrum voor Sierteelt (PCS).

Groeimodel aardappelen

Het PCA zal deelnemen aan dit project en zal specifiek de eigen historische dataset analyseren om een groeimodel te kalibreren en te valideren op basis van de verbanden tussen opbrengsten en weersomstandigheden, in de verschillende Vlaamse regio’s en op verschillende bodemtexturen. Met behulp van dit model zullen dan simulaties uitgevoerd worden om de invloed van extreme weersomstandigheden op de opbrengst te voorspellen. Aan de hand daarvan kan een risico-analyse opgemaakt worden, waaruit bv. zou kunnen blijken in welke situaties – al dan niet met toegang tot irrigatie – de rendabiliteit van de aardappelteelt kan worden behouden.