De partners van het interreg-project “Zero-Fyto” brengen dit voorjaar een videoreeks uit. Hiermee willen we telers, onderzoekers en adviseurs informeren en inspireren over zero-fyto methoden om bepaalde plagen in de groente- en fruitteelt te beheersen.

Plaagbeheersingsmethoden in de praktijk

Het hoofddoel van ons project is kennis samenbrengen over plaagbeheersingsmethoden zonder de inzet van (bio)pesticiden in de teelt van groenten en fruit. Dit doen we via validerend onderzoek op proefcentra, demonstratieactiviteiten met inspirerende voorbeelden uit de praktijk en een website waar we alle verzamelde info zullen publiceren. In de video’s brengen we een aantal van onze veldproeven in beeld waarin verschillende technieken zijn uitgetest. In hoofdzaak trachten we een overzicht te geven van de potenties en praktische implicaties van deze technieken. Naast de betrokken onderzoekers komen ook telers aan het woord die ervaring hebben met dergelijke zero-fyto methoden en deze toepassen op hun bedrijf.

De komende periode zullen drie video's verschijnen met als overkoepelende thema’s:

1. Intercropping of het combineren van twee verschillende gewassen op eenzelfde perceel
2. Het gebruik van geurmiddelen om plagen af te weren
3. De inzet van biologische bestrijders

Video 1: Intercropping

De term 'intercropping' is overgenomen uit het Engels en kunnen we vertalen als 'combinatieteelt'. Het omvat verschillende teeltcombinaties waarbij men een tweede gewas tussenin het hoofdgewas teelt op hetzelfde perceel. Het tweede gewas noemen we verder de ‘tussenteelt’. We onderscheiden verschillende types naargelang de schikking van de twee gewassen:

• mengteelt
• rij-intercropping
• strokenteelt
• onderzaai/groei van het tweede gewas.

De tussenteelt  kan de dichtheid van bepaalde plagen in het gewas verminderen en zo de aantasting beperken zonder het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Inagro, het PCG en het CRA-W (Gembloux) legden enkele proeven aan in bioteelten van kool, sla en paprika om na te gaan of deze methode een mogelijk alternatief kan zijn voor de inzet van biopesticiden of het afdekken van de teelten tegen bepaalde plagen. De geteste 'tussengewassen' zijn gekozen in functie van rupsen en bladluizen als doelplagen.

Veldonderzoek toont kansen en beperkingen in de groenteteelt

De onderzoekers vertellen in de video hoe een tussenteelt effect kan hebben op de plaagontwikkeling in het gewas. Heel wat studies bewezen dit al, maar welk effect mag je verwachten in de praktijk? Zo is gekend dat bepaalde aromatische planten afwerend werken op bladluizen. Om deze geurinvloeden beter te begrijpen, bestudeert het labo van de Universiteit van Picardië Jules Verne, mede partner in het project, het gedrag van bladluizen in aanwezigheid van o.a. Allium-planten. De interessante effecten die zij vinden, testen we dan verder uit in het veld.

In onze veldproeven konden we onder meer bevestigen dat prei als tussenteelt in kropsla bladluizen afweert. In paprika vonden we helaas geen duidelijk effect van een tussenteelt prei of rozemarijn op bladluis. In de proeven evalueren we niet alleen de effecten op plaaginsecten maar ook de praktische realiseerbaarheid van een tussenteelt. In de video tonen we enkele moeilijkheden die we zelf hebben ervaren en waar je dus kan tegen aanlopen bij intercropping.

Hoe de slaagkans op je tussenteelt verhogen?

Vanuit onze beperkte ervaringen in het project, kunnen we enkele tips geven om de kans op een geslaagde intercropping te verhogen:

• Zaai je tussenteelt (klaver bv.) niet tegelijkertijd met de hoofdteelt. Is je doelplaag al in het begin van de teelt actief, dan zal de onderzaai geen of weinig effect hebben.
• Plant bij voorkeur je tussenteelt in plaats van te zaaien, zeker als je er nog een opbrengst van beoogt.
• Zorg voor extra bemesting of beregening bij slechte groeiomstandigheden.
• Om mechanisatie mogelijk te maken, is strokenteelt een goede oplossing.

Al doende leert men

Mattias is biodynamische teler en deelt graag zijn ervaring met intercropping op zijn bedrijf. Basilicum, Tagetes, goudsbloem en dille zijn geurplanten die hem helpen bladluizen te beheersen in o.a. paprika en aubergine in zijn tunnels. Hij heeft ook geleerd dat bepaalde combinaties niet werken. Basilicum en tomaat bijvoorbeeld lukt niet goed omdat de planten te veel verschillen in vochtbehoefte waardoor de watergift moeilijk is. Niet alleen de afwerende geur bepaalt dus of een plant geschikt is als tussenteelt. Ook andere planteigenschappen kunnen belangrijk zijn bij de combinatie van twee gewassen. Tagetes bv. vriest af in de winter en kan je daarom goed combineren met winterkool. Tenslotte is ook de diversiteit op zich een sleutelfactor:

"Geen al te grote oppervlakten van eenzelfde soort", getuigt Mattias.

Meer info

Ellen Dendauw