Actueel uien

Gedurende één teeltseizoen ondergaan uien verschillende groeifasen. De eerste fase na kieming is die van de loofgroei. Op een gegeven moment ontstaat er geen nieuw loof meer maar worden enkel nog bladloze rokken gevormd. Dat is het moment dat de bolvorming is aangebroken. De start hiervan is afhankelijk van verschillende factoren.

Invloed van natuur op de bolvorming

De daglengte is zeer bepalend voor de bolvorming. Een ras uit onze contreien heeft een minimum daglengte van 16 uur nodig om bol te vormen. Is een dag korter dan de minimum daglengte, dan draagt die dag niet bij aan de bolvorming. Nu de langste dag gepasseerd is, is ook de bolvorming volop van start gegaan. Op verschillende percelen zien we al een mooie, ronde verdikking ontstaan. Door de late zaai staat er nog maar weinig loof op het gewas. De omstandigheden voor een goede ontwikkeling zijn dan ook niet ideaal. Voorzie voldoende vocht voor het gewas om de uien aan de groei te houden. De minimum daglengte is zeer ras afhankelijk. Bij Spaanse types ligt de minimum daglengte doorgaans lager dan bij de Vlaamse, Nederlandse types. Rassen met Spaans bloed zullen daardoor sneller tot bolvorming overgaan in onze regio’s. Op de foto’s bij dit artikel is het verschil mooi zichtbaar. Beide rassen werden op één perceel gezaaid op dezelfde datum. De foto’s dateren van 28/06/2023. Het Spaans type is duidelijk al verder in de bolvorming dat het Nederlands type.

Ook temperatuur heeft een grote invloed op de bolvorming. Hoe hoger de temperatuur, hoe sneller een plant tot bolvorming komt. Hierdoor rijpen de uien in warme jaren vroeger af dan in koelere jaren. Wanneer de omstandigheden de planten onvoldoende stimuleren tot bolvorming, zullen dikhalzen ontstaan. Dikhalzen (ook wel ‘dikke nekken’ genoemd) komen vaker voor bij late zaai en/of een te dunne stand. Twee zaken waar we dit teeltseizoen mee geconfronteerd worden.

Een derde factor die een grote rol speel bij de bolvorming, is de verhouding tussen het rode en verrode licht. De verhouding schommelt normaal rond 1. Onder een dicht bladerdek daalt deze waarde al snel tot 0,2. Een dichter bladerdek leidt tot een lagere waarde voor deze kleurverhouding en daardoor tot een sneller ontwikkelend gewas. Conclusie: een gewas met hoge standdichtheid en een dichter bladerdek zal sneller tot bolvorming overgaan.

Als teler kan je de bolvorming dus maar weinig zelf sturen. Het voornaamste is dat de uien vlot kunnen blijven doorgroeien. Hiervoor is water en warmte essentieel. Voorzie voldoende vocht in droge omstandigheden. Ziekten en plagen hebben een negatief effect op de groei. Hou ook deze goed onder controle.

Meer info

Jonas Bodyn